30 Handen helpen Nepal 2022 – Dag 9

Vanochtend vertrokken we met een redelijk leeg busje. Valerie, Fleur en Noëlle namen een nodige rustdag. Henri is nog steeds niet helemaal lekker en Michele zit in quarantaine. Dat betekent dat Quinten en Ineke wel weer van de partij waren en dat we met 12 man op pad gingen. In de bus spraken we nog over de wortelstampot, die vandaag op het menu stond, en de knakworstjes, die Michele mee had genomen van thuis om een keer iets anders te hebben. Terwijl we ons hier al op verheugden, kwamen we erachter dat Teun deze drie blikjes cocktailworstjes terug in onze voorraadkamer gezet had. Hij werd hierom natuurlijk hard uitgelachen, want hij had met zijn kop in de wolken gezeten tijdens het ontbijt en niet goed opgelet, maar als een kip zonder kop de gesponsorde worstjes weer weggezet. Dat betekende dat we vandaag dus alleen wortelstampot kregen en ook zonder de worstjes hebben we daar allemaal van gesmuld. Avaya en Ineke hadden zich helemaal uitgesloofd en Ineke kon zo, net als Noëlle, een kijkje in andermans keuken nemen en zag dat hun werkwijze heel anders is dan de onze, maar dat ook hier geldt: er zijn meerdere wegen om in Rome te komen. 

Eenmaal in Thali aangekomen, sloot Sunil Ineke in de armen en bracht haar meteen naar de oude vrouw met wie Ineke altijd veel contact had. Deze mensen konden hun ogen niet geloven, dat ze haar nog in levende lijve voor zich zagen staan en dat ze opnieuw de moed had opgebracht om deze lange reis naar hun dorp te maken.

Ondertussen was de groep begonnen met het realiseren van het volgende stuk keermuur. Daarvoor verdeelden we een aantal taken over de groep. De eerste groep begon met het maken van specie. Om dit te doen, moesten de jongens hard werken. Ze moesten eerst de berg op lopen, waar ze de grote rieten manden vulden met zand. Deze manden werden op de schouders gehesen en zo mee naar beneden genomen. Jullie snappen dat dit hard werken was, temeer daar het zo drukkend warm was. Op een gegeven moment zagen we Santa de berg af lopen met de hele mand vol zand. Ze deed onze jonge mannen wat voor, die hun handen vol hadden aan de half gevulde manden. En waar de mannen hijgden en puften, vertrok Santa geen spier bij een volle mand. Ze lachte uit volle borst toen wij onze bewondering daarover uitspraken en aangaven dat we het bijna niet konden geloven wat zij allemaal kon dragen. Ze legde uit dat het makkelijker was om de mand met een hoofdband te dragen dan op je schouders te nemen, omdat je dan een andere tiltechniek hanteert. 

De specie werd gemaakt, zodat de specialist de muur kon gaan bouwen. Hij legde hiervoor niet zomaar wat stenen in de specie, maar puzzelde van tevoren met de stenen om zo te bepalen welke steen het beste in de muur kon worden gelegd. Hij gooide de stenen dus niet gewoon op een hoop, terwijl al die stenen niet alleen qua kleur, maar ook qua maat verschillen. Hij kijkt, zoekt en geeft elke steen een eigen plaats in het geheel en denkt daar van tevoren over na. Soms moest er daardoor zelfs een hamer aan te pas komen om een steen passend te maken. Daniel en Mattie keken zich de ogen uit en durfden geen steen aan te geven of te leggen. Ondanks meerdere pogingen van Mattie werden zijn stenen namelijk steeds weer weggelegd op de hoop. De man heeft plezier aan ons, maar wij ook aan hem. Het lijkt soms alsof hij maar wat zegt en steeds iets anders zegt, maar aan de andere kant snappen we dit ook. Hier zijn nu eenmaal niet de middelen die we thuis voorhanden hebben en deze man moet dus gaan op de opgedane kennis en ervaring van jaren en die ontbreekt ons natuurlijk volledig.

Terwijl we in Thali waren, raakten Vivian, Ineke, Eefke en Avaya aan de praat. Het was ons de eerste dagen opgevallen dat hij veel stiller en verlegener leek te zijn dan we van vorige keren gewend waren en we wisten niet hoe dat kwam. Waar Avaya bijvoorbeeld eerst heel knuffelig en aanhankelijk was, leek dit nu helemaal verdwenen. Wat wij toen niet wisten, maar wat hij ons vandaag wel vertelde, was dat hij een meisje gevonden heeft en dat hij over twee of drie jaar met dit meisje zal gaan trouwen. Hun beider ouders hebben al kennis met elkaar gemaakt en zijn het eens met dit huwelijk en hebben daar hun toestemming voor gegeven. Zoals het in de Nepalese cultuur past, neemt de man dan afstand van andere meisjes en vrouwen en gaat hij vanaf dat moment op respectvolle manier om met degene met wie hij zal gaan trouwen. Wij vroegen ons natuurlijk meteen af hoe dat dan zou gaan als hij naar Australië zal gaan voor zijn opleiding. Hij gaf aan dat dit geen probleem zou vormen omdat hij, na zijn opleiding, zo snel mogelijk terug naar Nepal zal komen. Dit is heel anders dan het verhaal dat wij van anderen horen. De meeste jeugdigen willen zo snel mogelijk Nepal verlaten, in het buitenland hun studie doen en blijven dan in het buitenland. Voor onze Avaya was dit een heel ander verhaal, want wat bleek: hij wil een changemaker zijn! Wat we daarna hoorden, deed bij ons de haren recht overeind komen. Avaya vertelde dat hij in 2016, toen hij 12 jaar oud was en wij voor het eerst in Nepal kwamen, nieuwsgierig was naar wat er allemaal ging gebeuren in het dorp. Hij is toen meteen naar ons toe gekomen om te helpen. Dit wisten wij natuurlijk al, maar vandaag hoorden wij pas echt hoeveel tegenstand hij hierop gekregen heeft. Avaya, die altijd bijgestaan werd door Sunil, heeft zich hier echter niets van aangetrokken en is stug blijven volhouden, in het geloof dat verandering mogelijk is. In al die jaren heeft hij de innerlijke overtuiging ontwikkeld dat als je hard voor iets werkt, je alles kunt bereiken wat je wil en dat je daardoor verschil kunt maken. En waar is het nu mooier om verschil te brengen dan in je eigen land!? Hij hoorde dat wij op basis van een droom naar de andere kant van de wereld waren gevlogen om daar de handen uit de mouwen te steken en werd net als Sunil, alleen op een hele andere manier, geïnspireerd door wat wij deden en zeiden. Ook hij had de oproep om een changemaker te worden ter harte genomen, ondanks dat de dorpsgemeenschap ons niet welgezind was en hen zelfs waarschuwden dat beide jongens ziek zouden worden als ze met ons zo hard werkten. Toch hielden zij voet bij stuk en kwamen ze elk jaar weer opnieuw om ons te helpen, omdat ze geloofden dat wij een missie hadden en zij daaraan mee wilden werken. Hun ouders hadden hun altijd gesteund in deze keuze en hadden vertrouwen in Indira, Sameer, de directrice van het dorpsschooltje voor de lagere kaste en ons. Avaya gaf aan dat dit kwam door het voorbeeld dat hij altijd van zijn ouders kreeg. Zoals jullie weten heerst er in Nepal een kastensysteem. Er zijn grof gezien drie groepen: rijk, gemiddeld en arm en Avaya en Sunil horen in de gemiddelde groep. Door de manier waarop de mensen in alle kasten leven, worden de armen echter steeds armer en de rijken steeds rijker. Bij Avaya thuis is dit nooit zichtbaar geworden. Zijn ouders lieten altijd iedereen binnen voor een kopje thee en een koekje en behandelden iedereen als gelijke. Ook gaven zijn ouders soms geld mee, met de boodschap: “Keep this and do good with it! Don’t waste it, but invest in something good!” Avaya is daardoor ook altijd omgegaan met Sunil. Beiden zijn vanuit een andere kaste, maar dit hebben zij zelf nooit zo gevoeld en ze noemen het zelf: ‘brother from another mother!” Avaya gaf aan dat dit in zijn ogen de manier was waarop iedereen met elkaar om moest gaan, maar dat hij door deze denkwijze ook veel tegenstand krijgt van met name de oudere dorpsgenoten. Zijn dorpsgenoten zien dit namelijk als iets van het geloof of iets van de overheid. Avaya zelf gelooft daar niet in! Hij gelooft in een God die staat voor eenheid, voor naastenliefde omdat iedereen een ‘buur’ van elkaar is! Hij gelooft dat hier ook verandering in kan worden gebracht, als ze hier maar aan vasthouden en onze komst naar zijn dorp heeft hem daarin gesterkt. Ondanks dat de dorpelingen altijd tegen de veranderingen zijn geweest, die wij brachten, staat er nu een school en dat geeft hem de kracht om ook te blijven vechten voor zijn dromen. Iedereen zei altijd dat die school er nooit zou komen en zie wat er nu staat, zei hij: “Een school!” Daar kan niemand meer omheen. Blij vertelde hij dat ook zijn ouders hieraan hun steentje hebben bijgedragen, want tijdens het graven van het fundament van het nieuwe schoolgebouw, waar wij nu ook aan werken, is er modder op het land van zijn ouders gekomen, waardoor een groot deel van de oogst van mais en rijst verloren is gegaan dat jaar. Zijn ouders hebben dit nooit aan iemand gezegd, maar dit in stilte gedragen, omdat ook zij geloofden dat wij het voor elkaar zouden krijgen om die school te realiseren en op deze wijze droegen zij op hun manier bij aan de veranderingen die wij teweeg hebben gebracht. Door de beweging die wij brachten, harkten wij de bodem van de harten van velen op en daarbij bouwden we een school voor de lagere kaste, voor de kinderen die anders nooit onderwijs hadden kunnen krijgen. Ook Avaya’s ouders zijn in die zin echte changemakers! Avaya gaf aan dat hij, doordat hij naar ons gekeken en met ons gewerkt heeft, dit heeft geleerd en op kleine schaal zag wat voor effect dit had. Doordat hij en Sunil schouder aan schouder met ons werkten, hebben uiteindelijk ook Utsap en Ukrista zich bij ons aangesloten en ook nog andere kinderen en daarmee zijn zij op hun beurt dus een voorbeeld geworden voor de kleinere kinderen in het dorp. Volgens Avaya is dat ook de enige manier om verandering te bewerkstellingen en daar sluiten wij ons helemaal van harte bij aan. We vertelden naar aanleiding van het Bijbelverhaal dat gaat over oude wijn in oude zakken en nieuwe wijn in nieuwe zakken ons levensverhaal en hij verstond het en beaamde het van ganse harte. Wij worden in dit Evangelie gewaarschuwd om de nieuwe wijn niet in oude zakken te doen, terwijl andersom de oude wijn ook niet in nieuwe zakken kan worden gedaan. En zo is het ook met nieuwe idealen en nieuw gedachtegoed: dit wordt via de jeugd doorgegeven en daar vindt pas de echte verandering plaats! Waar de vorige generatie in ons geval binnen de kerk vooral opgevoed werd met geloofsregels en deze als een wet hanteerde, is er nu een nieuwe generatie die gelooft dat de wet nodig is, maar dat deze vervuld dient te worden met liefde. De geloofsregels dienen wat ons betreft met kleur bekeken te worden en vanuit de naastenliefde toegepast te worden. Pas als je de regels vanuit de Liefde bekijkt, kun je gaan ervaren wat bij jou past, waar jij toe geroepen bent en hoe jij jouw steentje kunt bijdragen in het grotere geheel van een geloofsgemeenschap. Dan kan ieder op zijn eigen plaats en op zijn eigen manier verschil maken, op de plek waar hij leeft, en kun je een changemaker in hart en nieren worden! Net zoals onze Avaya en Sunil! Avaya heeft als droom om binnen de bestaande regels en structuren verandering te maken. Dit wil hij eerst op kleine, maar daarna op grote schaal doen. Hij is daarvoor op zoek gegaan op welke manier hij het beste het kastensysteem kan doorbreken en hoe hij het beste de gedachte kan uitdragen dat iedereen gelijk is. Zijn studie, hotelmanagement, in Nieuw Zeeland is hiervan de eerste stap. Deze studie wil hij gaan gebruiken om daarna in Nepal een hotel te openen. Wanneer dit hotel goed loopt, wil hij vanuit dit hotel mensen in nood gaan helpen en speciale hulp gaan aanbieden aan degenen die hulp nodig hebben en die hulp willen aanvaarden. Op nog langere termijn hoopt hij zo een ‘brand’ (oftewel een merk) te ontwikkelen waardoor er meerdere hotels ontstaan over heel Nepal die hetzelfde gaan doen. Het schooltje in Thali, dat staat de schitteren op de berg boven de grond van zijn ouders, zal hij altijd in gedachten meenemen. Hier zal hij altijd aan blijven terugdenken als hij tegenstand ervaart, want de levenslessen die hij hierdoor leerde, hebben hem gevormd voor de rest van zijn leven. Want ondanks de tegenstand is deze school waar niemand in geloofde er toch gekomen, dus weet hij zeker dat zijn hotel en zijn merk er ook zullen komen. En wij, zijn Nederlandse vrienden, zijn dan van harte uitgenodigd om te komen kijken en bij hem te komen logeren, wanneer wij dat maar willen! Wij luisterden naar zijn hele relaas met open mond en wisselden onze eigen geloofservaringen met hem uit, terwijl we zaten bovenop het trapje van het platte dak van de nieuwe school. En geloof het of niet, maar wij geloven elk woord van wat hij zegt. We hebben deze beide jongens zien opgroeien en meegemaakt en zijn trots op hoe zij zijn opgegroeid. Utsap zat ondertussen naast hem en we zagen dat ook hij in het verhaal geloofde en dat Avaya zijn grote voorbeeld is!

Vlak voordat wij hierna, volledig geïnspireerd, wilden gaan eten, stond opeens ook Ajay voor onze neus. Hij is de oudere broer van Avaya en wilde ons even komen groeten, voordat hij weer terug naar zijn plicht, het leger, gaat. Hij is in opleiding tot luitenant. Hij was erg afgevallen en vroeg, meteen toen hij ons zag, heel ontwapenend: “How do I look?” Iedereen begon meteen te grinniken, omdat hij onveranderd bleek, zowel in zijn doen als in zijn laten! We zagen inderdaad dat hij niet alleen kilo’s was kwijtgeraakt op trainingskamp, maar ook zijn wilde haren en baard. Het was goed om ook hem even te zien. In de begintijd was ook hij eerst boos op Avaya, omdat hij samenwerkte met die vreemde buitenlanders en kwam hij Avaya halen omdat hij weg moest bij ons. Maar Avaya was onvermurwbaar en bleef steeds opnieuw komen. Hierna gaven zowel Ajay als Bibash, de oom van Avaya, ons het voordeel van de twijfel en sloten zij, net als Avaya, vriendschap met ons en vanaf die tijd legden ze Avaya geen strobreed meer in de weg en hielpen ook zij wanneer zij konden.

Na een dag vol mooie ontmoetingen, zaten we rustig in de bus richting huis en konden we terugkijken op een dag vol nieuwe herinneringen, die we mee kunnen nemen!